نحوه کاشت نهال درخت گلابی
درخت گلابی عمدتا در آسیا کاشته می شود ولی با افزایش تقاضا برای این میوه ی خوش طعم، در بعضی مناطق دیگر نیز نهال گلابی کشت می شود.
حدود 70% از کشت و تولید گلابی در کشور چین صورت می گیرد اما در کشور های دیگر مانند، آمریکای شمالی و جنوبی، اروپا و ترکیه نیز این میوه قابل دسترس است.
درخت گلابی به تغییرات شرایط حساسیت خیلی زیادی نشان نمی دهد و دارای مقاومت نسبتا بالایی در برابر سرما می باشد؛ اما مقاومت آن نسبت به درخت سیب کمتر است.
آشنایی با نهال گلابی
درخت گلابی از درختان خزان دار است، اما نوع زینتی آن، در تمامی فصل ها سبز می باشد. ارتفاع معمول این درخت 12 متر و یا بیشتر است. درخت گلابی یکی از اعضای خانواده ی Rosaceae یا گل سرخیان است.
شکوفه های این درخت در فصل بهار می رویند و میوه های آن، بر روی شاخه های دو ساله یا پیرتر تشکیل می شوند و با توجه به رقم درخت گلابی، رسیدگی میوه ها در اواخر تابستان یا پاییز صورت می گیرد.
نهال گلابی 6-4 سال پس از کاشت شروع به باردهی می کند. معمولا 40-30 سال پس از کاشت نهال باردهی آن همچنان ادامه دارد.
مطالب مرتبط:
شناخت کامل بیماری لکه سیاه گلابی و روش مقابله با آن
طرز کاشت نهال گلابی
برای کاشت نهال گلابی ابتدا در زمین مورد نظر حفره ای به قطر و عمق 60 سانتی مترحفرکرده و سپس نهال ها را با دقت درون حفره ها قرار می دهیم و داخل آن را با خاک کاملا پر می کنیم. باید توجه داشته باشیم که فاصله ی محل پیوند نهال گلابی 8 سانتی متر از سطح زمین باشد.
فاصله ی هر نهال از نهال دیگر، بستگی به ابعاد اندام هوایی گیاه در حالت بلوغ دارد اما برای مثال، اگر هر نهال را با فاصله ی 7_5 متر از یک دیگر بکاریم، در هر هکتار حدود 250 نهال گلابی میتوان کاشت. اگر از پایه های پا کوتاه استفاده کنیم، تعداد نهال هایی که می توانیم در هر هکتار بکاریم، به 2000 نهال گلابی در هر هکتار افزایش می یابد.
در بعضی موارد برای افزایش ظرفیت نگهداری آب در سطح خاک، استفاده از مالچ در هنگام کاشت نیز میتواند مفید باشد؛ توجه کنید که مالچ با تنه ی نهال در ارتباط نباشد.
نباید بعد از کاشت نهال گلابی بلافاصله به آن کود اضافه کنیم، زیرا این کار باعث آسیب رساندن به ریشه ی نهال می شود اما آبیاری و هرس کردن نهال گلابی را می توانیم بعد از کاشت شروع کنیم.
بعد از کاشت نهال، یک چوب را به عنوان قیم نهال درکنار آن قرار می دهیم که احتمال آسیب دیدن نهال گلابی توسط باد را کاهش دهیم.
کاشت نهال گلابی از بذر
برای کاشت بذر گلابی، ابتدا باید 10-5 گلابی بالغ از گونه های متفاوت را جمع کنیم، باید دقت کنیم که تمامی دانه های ما جوانه نمی زنند و از هر 4 دانه شاید یکی از آنها جوانه بزند. سپس گلابی ها را برش داده و دانه های سالم و آسیب ندیده آن را بر میداریم.
باید اجازه دهیم تا دانه ها خشک شوند و بعد با دقت هر 3_2 دانه را داخل پارچه ی مرطوب می پیچیم و هر پارچه مرطوب را داخل کیسه ی پلاستیکی قرار می دهیم.
برای ادامه کار چندین روش مختلف وجود دارد برای مثال می توانید کیسه پلاستیکی را داخل مکانی تاریک و گرم قرار داده و هر 20_15 روز آن را بررسی می کنیم که حوله مرطوب و خیس باشد و گردش هوا در داخل کیسه ی پلاستیکی جریان داشته باشد.
سپس بذر هایی که جوانه ها زده اند را جدا کرده و داخل گلدان های کوچک که حاوی ترکیب خاک مناسب است قرار می دهیم. بذر ها را در عمق 3 سانتی متر می کاریم و به آرامی سطح آنها را با خاک می پوشانیم. انتهای گلدان باید دارای سوراخی باشد تا تخلیه آب از گلدان به راحتی انجام شود.
سپس گلدان ها را در دمای اتاق و نزدیک پنجره قرار می دهیم، به طوری که دانه ها به طور کامل نور خورشید را دریافت کنند.
باید توجه داشته باشیم که خاک گلدان مرطوب بماند اما باید از آبیاری بیش از حد آن جلوگیری کنیم. هنگامی که بذرها رشد کردند و ارتفاع آنها به 50 سانتی متر رسید؛ می توانیم آن ها را نهال گلابی بنامیم. نهال ها را داخل ظرف های بزرگ تر قرار می دهیم و یا می توانیم آنها را داخل باغچه بکاریم.
شرایط آب و هوایی نهال گلابی
به طور کلی نهال گلابی در آب و هوای سرد و مرطوب رشد می کند به طوری که انواع گلابی های مرغوب نیاز دارند تقریبا حدود 800-400 ساعت در معرض دمای زیر 7 درجه ی سانتی گراد قرار بگیرند تا به رشد خود ادامه بدهند.
نهال گلابی به میزان زیادی به نور خورشید نیاز دارد.
بعضی از کشاورزان بر این باورند که نهال گلابی و سیب باید تا ارتفاع معینی ( 487 متر ) رشد کنند تا قابل انتقال به زمین اصلی باشند، اما به طور کل، به علت مقاومت و انعطاف پذیر بودن این دو درخت در هر ارتفاعی قابل کشت هستند.
گرده افشانی درخت گلابی
اکثر درختان گلابی خودبارور نیستند و برای میوه دادن به درخت دیگری برای گرده افشانی نیاز دارند؛ درخت گرده افشان باید در فاصله ی نزدیک به درختان باردهی قرار داشته باشند تا اتقال گرده انجام شود.
برای این کار، بهتر است در نقاط مختلف باغ، ارقام درختان گرده افشان را قرار بدهیم تا از برخورد گرده ها به گل های ماده اطمینان حاصل کنیم.
درخت گلابی از این نظر با درخت سیب اشتراکات زیادی دارد.
کود مورد نیاز نهال گلابی
کشاورزان از گذشته تا به امروز، سالی یک بار در تابستان، حداقل 100 برگ از درختان گلابی را جمع کرده و برای تجزیه و تحلیل دقیق آنها را به آزمایشگاه می فرستند.
اگر در تشخیص آزمایشگاه برگ های درخت دچار کمبود مواد مغذی بودند، می توانیم با توجه به نوع عنصر مورد نظر از کودهای مختلف نیتروژن، فسفر و پتاس استفاده کنیم. این کار باید با نظر و مشاوره ی یک متخصص باغداری انجام بگیرد.
مقدار طبیعی مهمترین مواد مغذی
قبل از کود دهی باید میزان PH خاک را نیز اندازه گیری کنید. مقدار طبیعی مهمترین مواد مغذی در زیر ذکر شده است:
نیتروژن: %2.7- %2.3
فسفر: %0.4 – %0.14
پتاسیم: %2.2 – %1.2
کلسیم: %2 – %1.5
نیتروژن و پتاسیم برای رشد برگ، گلدهی و به طور کل، برای رشد میوه مورد نیاز خاک است. این در حالی است که، ریشه ی نهال گلابی برای رشد کردن و قوی شدن در مراحل اولیه، به میزان زیادی فسفر نیاز دارد.
کلسیم، منیزیم، منگنز، روی و بور نیز در مراحل مختلف رشد و جوانه زنی، گلدهی و باروری مهم هستند و هرگونه کمبود، در تعداد میوه وکیفیت و سلامت عمومی درختان تأثیر منفی خواهد داشت.
درخت گلابی بالغ نسبت به نهال گلابی که تازه وارد دوره رشد شده است، به کود بیشتری نیاز دارد و این کود دهی ازسال دوم کاشت نهال آغاز می شود.
هرس درخت گلابی
درختان گلابی سالم به کمترین میزان هرس نیاز دارد. هرس به موقع، به اندازه و صحیح باعث بهبود بازده و بالا رفتن کیفیت محصول و سلامت درختان در مدت زمان طولانی می شود.
در بعضی از موارد، بعد از کاشت نهال گلابی، هرس کردن نیز شروع می شود اما هرس کردن درختان بالغ، برای حفظ شکل آنها و هوادهی بهتر و نفوذ نور بیشتر، جدا کردن شاخه های مرده و بیمار و شکسته صورت می گیرد.
درختانی با شاخه های در هم تنیده به دلیل اینکه تهویه ی هوا در آن ها به خوبی صورت نمی گیرد و محیط مطلوبی برای آفات، بیماری ها و جوندگان به وجود می آورد؛ زود تر آسیب می بینند. بنابراین هرس این گونه درختان در اولویت قرار دارد.
برای هرس کردن، شاخه هایی که به صورت عمودی با زاویه ای بزرگتر از 60 درجه رشد می کنند را باید قطع کنیم زیرا این نوع شاخه ها میزان زیادی از مواد مغذی درخت را به خود جذب می کنند، در حالی که هیچ گونه بازده و باردهی ندارند.
همچنین، شاخه هایی که به سمت پایین رشد کرده اند را نیز باید قطع کنیم، زیرا اگر میوه بر روی آنها رشد کند، به علت وزن میوه شاخه می شکند. درخت گلابی را باید در هنگام خواب یعنی در طول زمستان هرس کنید.
برداشت گلابی
در بیشتر مناطق برداشت میوه از درخت گلابی در اواخر تابستان تا پاییز انجام می گیرد. دانستن زمان برداشت میوه، نیازمند سالها تجربه و تلاش و آزمون و خطا می باشد.
راه دیگر برای دانستن زمان برداشت این است که به طور مرتب میزان قند میوه را اندازه گیری کنیم تا هنگامی که به میزان دلخواه برسد و آن موقع زمان برداشت را تعیین می کنیم.
باید توجه داشته باشیم که گلابی را نباید به طور کاملا رسیده برداشت کنیم، زیرا ممکن است پس از چیدن، به علت فرآیند تنفس در میوه، میزان کیفیت آن کاهش یابد.
برداشت گلابی فقط به صورت دستی انجام می گیرد و باید از سالم بودن تمام گلابی های داخل جعبه مطمئن باشیم، زیرا اگر در بین میوه های سالم میوه ای آسیب دیده و خراب وجود داشته باشد، با توجه به اینکه میوه ی آسیب دیده از خود گاز اتیلن آزاد می کند، باعث خرابی بقیه ی میوه های سالم نیز می شود.