ژئوممبران و کاربرد آن در عایق استخر
آب مایع حیات است برای همه مخلوقات زنده ،در کشاورزی و باغداری نیز بحث آب و مدیریت و هدایت و نگهداری و ذخیره آن از دیر باز مورد توجه کارشناسان و متخصصان این رشته بوده است و ایده و طرحهای مختلفی از دیر باز مورد توجه بوده است .
استخرها از دیر باز مورد توجه کسانی که به ذخیره آب کشاورزی اهمیت داده اند مورد توجه قرار گرفته اند و از آن هم مهمتر کفپوشهای استخرها بوده اند که مانع نفوذ پذیری آب در زمین و در نتیجه ذخیره بهینه آب بوده اند که در این میان پوششهای نوینی در چند ساله اخیر مورد توجه قرار گرفته اند که مهمترین آنها عایقهای ژئوممبران هستند که بسیار مورد اقبال فعالان این بخش بوده اند .
اما ژئوممبران چیست و انواع آن چگونه می توانند این مهم را به انجام رسانند؟
ژئوممبران از مصالح ژئوسنتتیک می باشد که استفاده اصلی آن عایق کاری است. استفاده از عایق ژئوممبران ورز به روز درحال افزایش می باشد و این امر به دلیل کیفیت مناسب و قیمت خوب این نوع عایق می باشد. جنس ورقه های ژئوممبران از مواد پلیمری می باشد.
شاید برای شما این سوال پیش آماده باشد که برای چه مکان هایی از عایق ژئوممبران استفاده می گردد. در استخر های بزرگ خاکی و سیمانی، مخازن ذخیره آب و مواد شیمیایی و سدسازی از عایق ژئوممبران استفاده می شود. ورق ژئوممبران از جنس پلی اتیلن (PE) یا پی وی سی (PVC) تولید شده است. عمر این عایق نسبتا طولانی است. نکته مهم در این امر این موضوع می باشد که عایق بندی با ژئوممبران قوی بوده و تقریبا نفوذ ناپذیر می باشد.
ورق های ژئوممبران به صورت متدوال دارای عرض 2.2 متر تا 9 متر می باشند، و طول هر رول متنوع و ضخامت های معمول از 0.75 ، 1 ، 1.5 ، 2 ، 2.5 و 3 تولید می شود.
کاربرد های ورق ژئوممبران
استفاده های اصلی ورق ژئوممبران در استخر می باشد ولی در صنایع مختلفی از جمله صنعت کشاورزی و دامپروری نیز کاربرد دارد که در زیر به چند مورد آن اشاره خواهیم کرد:
- پوشش مناسب جهت عایق کاری استخرهای خاکی جهت ذخیره کردن آب برای مصارف کشاورزی، دام و طیور
- عایق بندی استخرهای پرورش ماهی، میگو و سایر آبزیان
- پوشش مناسب برای تالاب ها و دریاچه های مصنوعی
- پوشش دهی کانال های انتقال آب، فاضلاب و زه آب
- پوشش آب انبار ها و مخازن سربسته (مخازن ذخیره آب روستایی، مخازن آب شرب، آب انبار مرغداری و …)
- عایق بندی مجدد استخرهای سیمانی و بتنی به منظور کم کردن نفوذپذیری ئ افزایش راندمان بهره برداری
- ….
ژئوممبران ورقی نفوذ نا پذیر است و امروزه جایگزین خوبی برای روشهای قدیمی (سنگ و سیمان و بتن) بحث ایزولاسیون شدهاست. ورقی عایق است بر پایه پلی اتیلن که معمولا ژئوممبران از 96 درصد رزین پلی اتیلن و 3 درصد مستربچ و 1 درصد انتی اکسیدان تشکیل می شود و بر اساس رزین پلی اتیلن به سه نوع hdpe / lldpe / vldpe / pvc تقسیم می شود . معمولا نقش عایق در استخر های کشاورزی ، ایزولاسیون فونداسیون ، ایزولاسیون تونل ، ایزولاسیون روف گاردن و ایزولاسیون انواع حوضچه های صنعتی را دارد .
انواع ژئوممبران
- ژئوممبران سنگین (high-density polyethylene): ژئوممبران hdpe نوعی از ژئوممبران میباشد که معمولاً برای احداث استخرهای ذخیره آب به کار میرود این نوع ژئوممبران نسبت به ژئوممبرانهای دیگر انعطافپذیری بالاتری دارد.
- ژئوممبران سبک (liner low density polyethylene): ژئوممبران سبک نوعی ژئوممبران است که معمولاً برای ایزولاسیون فونداسیون، ایزولاسیون بام سبز، ایزولاسیون تونل به کار میرود و انعطاف آن از دیگر ژئوممبرانها بیشتر میباشد.
- ژئوممبران (pvc (polyvinyl chloride: نوعی از ژئوممبران است که میزان انعطاف آن مابین ژئوممبران سبک و سنگین است به همین خاطر از جمله کاربردهای ژئوممبران سبک و سنگین بیشترین کاربرد آن در معدن است.
- ژئوممبران(vldpe (vinyl low density polyethylene: جدیدترین نوع ژئوممبرانها میباشد که به تازگی عرضه شدهاست که از ترکیب وینیل و lldpe به وجود آمدهاست.
مزایای احداث استخرهای کشاورزی با ورق ژئوممبران
- نصب سریع و اسان
- کاهش چشمگیر هزینه ها در مقایسه با بتن و سنگ و سیمان
- عمر مفید 20-40 سال ژئوممبران ها با توجه به شرایط محیطی و پروژه
- مقاومت حرارتی بالا
- استقامت بالای ورق های ژئوممبران دربرابر فشار آب
- وجود ضخامت های متفاوت برای عمق های متنوع و بالا
- خنثی بودن پلی اتیلن ها در برابر الودگی ها و مواد افزودنی
- نچسبیدن جلبک و خزه ها به دیواره و کف استخر
- قابلیت اپارات و تعمیر در صورت بروز مشکل
- غیر قابل جویده شدن توسط جوندگان موذی
- احداث استخرهای پرورش آبزیان : ژئوممبران به دلیل ترکیبات شیمیایی پلی اتیلنی و بیولوژی ماده ای خنثی میباشد و با هیچ مادهٔ دیگری ترکیب نمیشود و به آن هیچ ماده ای نمیچسبد به همین دلیل مناسبترین گزینه برای احداث حوضچه پرورش آبزیان است زیرا خزه به آن نمیچسبد.
- احداث حوضچه ذخیره اسید و هیپ لیچ : به خاطر دلایل ذکر شده در بالا ژئوممبران ماده ای خنثی میباشد و با اسید هم واکنش نمیدهد و به خاطر این خصلت تنها گزینه برای احداث استخرهای ذخیره است و حوضچههای هیپ لیچ و لیچینگ میباشد.
- ایزولاسیون فونداسیون : ژئوممبران lldpe به دلیل انعطاف بالا مناسبترین گزینه برای ایزولاسیون فونداسیون میباشد و جایگزین بتن میباشد و به دلیل انعطافپذیری بالا در کنجها و نقاط غیرقابل دسترس به راحتی نصب میشود.
- ایزولاسیون بام سبز : ژئوممبرانهای pvc , lldpe , vldpe مناسبترین گزینههای ورق ژئوممبران برای ایزولاسیون بام سبز میباشند چون هم سبک هستند و هم هزینه آنها از ایزوگام بسیار پایینتر میباشد و عمر و مقاومت بالاتری دارند.
- ایزولاسیون معدن و تونل : ژئوممبرانهای سبک و انعطافپذیر مناسبترین راه تنها راه کار برای ایزولاسیون معدن و انواع تونل میباشند.
منابع ; ویکی پدیا ، ایران عایق