سفیدک سطحی مو
در مناطق مختلف کشور سفیدک سطحی یا سفیدک حقیقی مو به اسامی مختلف سیابور ؛ بادزدگی؛ شفت چر ؛ شته ؛ گردابی و… معروف است . سفیدک سطحی مو به سه طریق خسارت وارد می کند .اول اینکه دانه های انگور را چرکین و ترک خورده می کند ؛
دوم اینکه: بازدهی آن را کم می کند و سوم اینکه مو را ضعیف نموده وآن را از رشد باز می دارد .گاهی اوقات خسارت انگور به حدی است که انگور قابل چیدن و فروختن نیست و حتی ممکن است خسارت به حدی باشد که یک خوشه هم قابل مصرف نباشد .به طور کلی در ایران ۵۵ -۶۰ درصد موستان ها به بیماری سفیدک مبتلا هستند .
علا ئم بیماری
قارچ عامل بیماری زا ممکن است روی هر اندام جوانی اعم از برگ؛ ساقه ؛ پیچک ؛ گل و میوه ظاهر شود
و آنرا مورد حمله قرار دهد ولی مشخص ترین علائم روی سطح فوقانی برگ ها ظاهر می شود . به این ترتیب که لکه های سفیدی که بعدا” روی آن را سطح آردی می پوشاند روی برگ به وجود می آید .
در بعضی از موارد این لکه ها به همین حالت بقیه فصل رویش را باقی می ماند ولی در موقعی که برگ ها بشدت مورد حمله باشند در شرایط گرم وخشک به طرف بالا لوله می شوند و انعطاف پذیری خودرا از دست می دهند . لکه ها ممکن است بعد از مدتی هر دو طرف برگ را فرا گیرد . برگ های مبتلا قهوه ای شده و نا هنگام ریزش پیدا می کنند . نظیر همین نقاط روی ساقه های جوان ؛ نیز تشکیل شده و بعدا” لکه ها تغییر رنگ داده و سرانجام در پاییز به رنگ قهوه ای سیاه در می آیند این قبیل شاخه ها در زمستان به راحتی قابل تشخیص از شاخه های سالم هستند . اگر خوشه های گل مورد حمله قرار گیرند بدون تلقیح مانده و ریزش پیدا می کنند . میوه ها نیز مورد حمله واقع می شوند و گرد سفید خاکستری رنگ حبه ها را پوشش می دهد . اگر میوه قبل از رشد مبتلا گردد ترش باقی می ماند و اگر بعد از رشد مبتلاگردد ترک می خورد به دلیل اینکه بخش داخلی میوه رشد خود را انجام داده ولی قسمت خارجی(پوست) ؛که بار قارچ روی ان را فرا گرفته رشد نکرده و باعث ترکیدن آن می شود و در نتیجه دانه ها از حبه ها بیرون می آیند .
عامل بیماری
عامل سفیدک سطحی مو قارچی است از رده آسکومیست که فرم جنسی آن را پرتسیوم و فرم غیر جنسی آن را کنیدی وکنیدی فور ( Oidium ) تشکیل می دهد ( عامل سفیدک سطحی انگور (نام علمی: Plasmopara viticola) نام یک گونه از رده آب کپک است ) .
رشته های میسلیوم این قارچ دارای رشد سطحی بوده و به وسیله هوستوریوم یا مکینه به داخل اپیدرم و کو تیکول نفوذ می کند . روی توده های متراکم میسلیوم پایه – های کنیدی فور تشکیل می شود که در انتهای آن زنجیری از کنیدی ها قرار می گیرند . کنیدی ها بی رنگ ؛ تخم مرغی کشیده می باشند که بدون دیواره عرضی هستند .
پرتسیوم یا اندام جنسی قارچ که در پایان فصل به رنگ سیاه سر سوزنی در متن اندام آلوده تشکیل می شود .
در داخل هر پرتسیوم چند آسک و در داخل آسک ها 8 آسکوسپور قرار دارد . به زوائد اطراف پرتسیوم
فولک گفته می شود که در این بیماری از نوع عصایی است . طول هر فولک 3- 7 برابر پرتسیوم می باشد قطر پرتسیوم 90 تا 120 میکرون است . تعداد فولک در این بیماری 4تا 6 عدد و بندرت 6 تا9 عدد است .
قارچ عامل سفیدک مو زمستان را به صورت میسلیوم در داخل جوانه ها به سر برده و در اوایل بهار بیماری رشد نموده و ایجاد کنیدی وکنیدی فور کرده و بدین وسیله بیماری از سالی به سال دیگر رشد می کند . ولی بعضی از محققین معتقدند که آلودگی اولیه توسط آسکوسپور های داخل آسک بوجود می آید . در ایران روش اول انتقال بیماری درست است زیرا در موستان های ایران اندام رویشی کنیدی وکنیدی فور دیده شده که بیماری را به وجود می آورد . درجه حرارت برای رشد ونمو قارچ 20 تا 30 درجه سانتی گراد و در نقاطی که درجه حرارت در تابستان به 50 سانتی گراد می رسد بیماری سفیدک مشاهده نمی شود . با آنکه زارعین سرمای زمستان را برای دفع حشرات و امراض موهبت الهی می دانند ولی تجربه ثابت کرده که سرمای سخت زمستان مانع ظهور سفیدک در سال بعد نخواهد شد . وزش باد ورطوبت هوا در انتشار کنیدی ها تاثیر بسزایی دارد مناطقی که در جهت وزش باد شمالی قرار دارند وبخار آب را به همراه می برند ؛ در این نواحی سفیدک رشد بهتری دارد .
مبارزه
عملیات زراعی از قبیل هرس وسوزاندن بعد از ریزش برگ ها در پاییز می باشد ولی موثر ترین راه برای مبارزه با سفیدک سطحی گرد پاشی با گل گوگرد حداکثر به میزان 120 کیلوگرم به طور متوسط 60 تا 90 کیلو گرم در سه نوبت در هکتار می باشد مصرف گوگرد در درجه حرارت 14 تا 30 درجه سانتی گراد قابل توصیه می باشد کمتر ا ز این درجه حرارت تاثیر خوبی روی قارچ ندارد زیرا از این درجه حرارت به پایین گوگرد بخار نمی شود واز این درجه حرارت به بالا هم توصیه نمی شود به خاطر اینکه موجب گیاه سوزی می شود .
نوبت اول – وقتی که جوانه ها تازه باز شده است . در این نوبت به طور متوسط مقدار 15 کیلو گرم گوگرد مصرف می شود .
نوبت دوم – این مرحله وقتی است که انگور در حال گل کردن است . در این مرحله حدود 30 کیلو گرم گل گوگرد در هکتار پاشیده می شود .
نوبت سوم – وقتی است که غوره ها تازه ترش شده است . یعنی حدود 20 روز بعد از نوبت دوم . در این مرحله 45 کیلو گرم گل گوگرد در هکتار پاشیده می شود .
سه نوبتی که گفته شد مواقع مناسب برای گرد پاشی است اما نباید تصور کرد که موقعی دیگر برای گرد پاشی بی فایده است بلکه برای این کار از اول باز شدن جوانه تا شیرین شده انگور می توان این کار را انجام داد .
مطالب مرتبط :
دلایل و راههای پیشگیری از پوک شدن مغز پسته
احداث و نگهداری باغات دیم انگور
برای گرد پاشی هرگز نباید منتظر مشاهده علائم بود . اگر در سال گذشته این بیماری در موستان وجود داشته حتما” در سال بعد هم این بیماری وجود خواهد داشت . بهترین موقع مصرف گوگرد در صبح و در هوای آزاد می باشد . در صورتی که امکان استفاده از گوگرد نباشد می توان از کاراتان1 در هزار و یا توپاز 2/. تا 3/ در هزار استفاده کرد .